Στο τέλος της δεκαετίας του 50 (1950) και κάτω από την πίεση της αυξανόμενης τουριστικής κίνησης, έγιναν τα πρώτα μεγάλα βήματα για την διαμόρφωση των ιστορικών ελεύθερων χώρων.
Ο χώρος της Αρχαίας Αγοράς μετατράπηκε σε αρχαιολογικό – βοτανικό πάρκο, η κοίτη του Ηριδανού, στην περιοχή του Κεραμεικού φυτεύτηκε με υδροχαρή φυτά, η περιοχή του Ιερού της Νύμφης μπροστά στο Ωδείο του Ηρώδου του Αττικού διαμορφώθηκε κηποτεχνικά, ενώ ο χώρος ανασκαφών στα βόρεια του ναού του Ολυμπίου Διός καλύφθηκε με γρασίδι και γηγενή φυτά.
Στη σειρά αυτών των διαμορφώσεων έρχονται να προστεθούν τα έργα των μονοπατιών γύρω από την Ακρόπολη από τον Δημήτριο Πικιώνη, που αποτελεί μια ιδιότυπη επέμβαση η οποία επιχειρήθηκε σε ήδη αναδασωμένους χώρους και όχι σε εκτάσεις αρχαιολογικών ανασκαφών.
Ο χαρακτήρας των κηποτεχνικών λύσεων υπήρξε σε κάθε έργο διαφορετικός.
Ο Ralf Griswold και ο Εμμανουήλ Βάθης στην Αρχαία Αγορά κατάφεραν να επιτύχουν την αναγνωσιμότητα των ερειπίων με το να φυτέψουν διακριτικά το χώρο.
Ο Δημήτρης Πικιώνης τόλμησε μια “ερμηνεία” του ιστορικού τοπίου με την χάραξη νέων πλακόστρωτων μονοπατιών, μικρών κτισμάτων και ταρατσών θέας.
Στο Ωδείο του Ηρώδου του Αττικού, η διαμόρφωση του χώρου έγινε από τους αρχιτέκτονες Χ. Λεμπέση και Α. Παπαγεωργίου – Βενετά και πλησιάζει περισσότερο στη διαμόρφωση του χώρου της Αγοράς με χρήση ενός σχεδίου πυκνής φύτεψης.
Ο Δημήτρης Πικιώνης (1887-1968) είναι ένας μεγάλος Έλληνας δημιουργός του 20ου αιώνα, αρχιτέκτονας, πολεοδόμος, ζωγράφος και ποιητής του αττικού τοπίου. Για τον Παρθενώνα έγραφε στα κείμενά του (1985) “Κι από μίλια μακρυά αν κοιτάξεις τον Παρθενώνα, θα σου προβληθεί στο μάτι σαν ένα στίγμα, όπου το φώς και οι σκιές του θα σμίγουν”.
Η σύλληψη του Πικιώνη, για τη δημιουργία των μονοπατιών, των δρόμων, περιπάτου και των πλατωμάτων και στάσεων που ξεκινούν από τη βάση των Προπυλαίων και διασχίζουν την περιοχή του Αγ. Δημητρίου του Λουμπαρδιάρη, ανεβαίνουν δίπλα στο αρχαίο τείχος κατά μήκος της πλαγιάς του Λόφου των Μουσών ως το πλάτωμα του μνημείου του Φιλοπάππου, είχε ξεκινήσει ήδη από τη δεκαετία του ΄30 , αλλά σχεδιάστηκαν και πραγματοποιήθηκαν μεταξύ του 1954 και 1957 και αποτελούν ένα αριστουργηματικό τρόπο έκφρασης της τέχνης του τοπίου.
Τα μονοπάτια του Πικιώνη, συγκινούν κι αυτό το γνωρίζουν οι εκατοντάδες περαστικοί περιπατητές που τα περπατούν καθημερινά. Δίνουν ερεθίσματα για μάθηση, ειδικά στην περιβαλλοντική εκπαίδευση, και προσφέρουν μοναδικές στιγμές για δημιουργική φαντασία και σκέψη.
Ο μεγάλος Έλληνας δημιουργός βραβεύτηκε, μετά θάνατο, το 2003 με το “Διεθνές Βραβείο Carlo Scarpa για τους κήπους”.
Όλοι όμως οι επιστήμονες που προαναφέρθηκαν με τη γνώση, τη σοφία τους αλλά και τη μεγάλη ευαισθησία τους, και την αγάπη τους, γι` αυτό το μοναδικό χώρο, είναι οι δημιουργοί του σημαντικότερου στον κόσμο “Πολιτιστικού και Οικολογικού Πάρκου”
