Τα πουλιά από πολύ παλιά τράβηξαν την προσοχή του ανθρώπου. Η κομψότητα των σχημάτων τους, τα χρώματα, οι ήχοι και κυρίως η ικανότητά τους να πετάνε μάγευαν και μαγεύουν τους ανθρώπους, που συχνά αρέσκονται να τα παρατηρούν. Εκτός όμως από την ευχαρίστηση που δίνουν σε όποιον τα παρατηρεί, τα πουλιά αποτελούν οικολογικούς δείκτες. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε ότι ορισμένες φυλές ινδιάνων της Αμερικής θεωρούν το πέταγμα των αρπακτικών ως δείγμα υγείας του περιβάλλοντος.
Το φαινόμενο της παρατήρησης των πουλιών είναι παλιό όσο και ο άνθρωπος. Το μοντέρνο όμως birdwatching – όπως διεθνώς είναι γνωστή η παρατήρηση των πουλιών στο φυσικό τους περιβάλλον – μπορούμε να πούμε ότι γεννήθηκε στα τέλη του 19ου αιώνα στην Αγγλία, όταν μια ομάδα ανθρώπων ίδρυσε την RSPB (Βασιλική Εταιρία για την Προστασία των Πουλιών). Ήταν μια πράξη διαμαρτυρίας εναντίον των συμπατριωτών τους που σκότωναν σημαντικούς αριθμούς πουλιών επειδή η μόδα ήθελε τα γυναικεία καπέλα διακοσμημένα με πολύχρωμα φτερά.
Σήμερα, και επειδή ο σύγχρονος άνθρωπος απομακρύνεται όλο και περισσότερο από τη φύση την οποία τόσο χρειάζεται, το birdwatching έχει προσλάβει μαζική διάσταση. Στην Ευρώπη, π.χ. υπάρχουν χιλιάδες birdwatchers, που απολαμβάνουν μέσω της δραστηριότητας αυτής μια γεμάτη συγκινήσεις επαφή με τη φύση. Αξίζει δε να σημειωθεί ότι η παρατήρηση των πουλιών προσφέρει σημαντικές υπηρεσίες και στην επιστήμη.
Στην Ελλάδα, το φαινόμενο της παρατήρησης των πουλιών εμφανίστηκε γύρω στο 1980. Πρώτοι στις προτιμήσεις των Ελλήνων παρατηρητών πουλιών έρχονται οι υγρότοποι όπου φωλιάζουν, ξεχειμωνιάζουν ή σταθμεύουν πάνω από 200 είδη πουλιών.
Με ένα μεγαλύτερο αριθμό birdwatchers, θα είχαμε περισσότερες πληροφορίες χρήσιμες για την προστασία των πουλιών. Οι άνθρωποι όμως που επιλέγουν αυτή τη γοητευτική δραστηριότητα θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τους ότι η περίοδος της αναπαραγωγής και του φωλιάσματος είναι πολύ ευαίσθητη για τη ζωή των πουλιών, γι’ αυτό κάθε παρατήρηση πρέπει να γίνεται από μακριά, χωρίς την παραμικρή ενόχληση.
Για κάθε παρατηρητή χρήσιμο είναι ένα καλό ζευγάρι κιάλια, κατά προτίμηση 8Χ10, 10Χ40 και 10Χ50, όπως και ειδικοί οδηγοί αναγνώρισης πουλιών. Στην Ελλάδα υπάρχει ο οδηγός του Tory Roger Peterson, με τίτλο “Τα πουλιά της Ελλάδας και της Ευρώπης” και “Τα πουλιά της Ελλάδας, της Κύπρου και της Ευρώπης” των Killian Mullarney, Lars Svensson, Dan Zotterstrom, Peter J. Grant.
