Ένας μικρός “αλήτης”

Με το κρύο, τη βροχή, το ζεστό ήλιο, στην πόλη ή στην εξοχή, ακούω πάντοτε το μονότονο τιτίβισμα των Σπουργιτιών (Passer domesticus). Σπουργίτια που ψάχνουν για κανένα ψίχουλο στα μπαλκόνια, στους δρόμους ή στα πάρκα. Σπουργίτια παντού όπου υπάρχει ο άνθρωπος.

Τα τελευταία χρόνια, ακολουθώντας τον άνθρωπο, ο Σπουργίτης κατέλαβε ολόκληρο τον πλανήτη. Το μυστικό της επιτυχίας του βρίσκεται στο γεγονός ότι είναι ένα πουλί που μπορεί εύκολα να προσαρμόζεται σε διάφορες καταστάσεις, αλλάζοντας αν χρειαστεί ακόμα και τρόπο ζωής. Αυτό θα πει, ότι ο Σπουργίτης έχει την ικανότητα να χρησιμοποιεί σωστά τις εμπειρίες του.
Στους ορνιθολογικούς σταθμούς, απ` όλα τα πουλιά που πιάνουν οι ορνιθολόγοι για επιστημονικούς σκοπούς, τα πιο “πονηρά” είναι ίσως οι Σπουργίτες, γιατί ένας μεγάλος αριθμός απ` αυτούς κατορθώνει πάντοτε να ξεφεύγει.

Ο κάθε Σπουργίτης είναι ικανός να διαμορφώνει τη συμπεριφορά του, όχι μόνο με βάση τις δικές του εμπειρίες, αλλά χρησιμοποιώντας και τις εμπειρίες άλλων. Για παράδειγμα, κάποιος Σπουργίτης κάποτε ανακάλυψε ότι αν ρίξει τα ξερά ψίχουλα μέσα στο νερό, μπορεί να τα φάει πιο εύκολα. Την ανακάλυψη αυτή σε λίγο την χρησιμοποιούν πολλοί Σπουργίτες! Μ` αυτόν τον τρόπο, μια ομάδα Σπουργιτών αλλάζει συνήθειες.

Υπάρχουν πουλιά που ολόκληρο το χρόνο ζουν μόνα τους και γίνονται κοινωνικά μόνο κατά τη διάρκεια της αναπαραγωγής. Τα Σπουργίτια είναι κοινωνικά ζώα: κατά τη διάρκεια όλου του χρόνου ζουν ομαδικά. Κάθε ομάδα έχει μέχρι πενήντα πουλιά περίπου. Είναι σπάνιο να δει κανείς πάνω από πενήντα Σπουργίτια μαζί, όπως είναι σπάνιο να δει ένα ή δύο μόνα τους.
Το Σπουργίτι φωλιάζει σε παλιά κτίρια, σε κοιλότητες δένδρων ή σε παλιές φωλιές χελιδονιών. Η φωλιά του δεν είναι φτιαγμένη με τέχνη, έχει όμως χοντρά τοιχώματα και είναι γεμισμένη με απαλά πούπουλα για να ζεσταίνονται οι νεοσσοί. Προστατεύει τη φωλιά του από τους εχθρούς του. Δεν έχει όμως έναν σταθερό τόπο διαμονής. Γι` αυτό πετάει από `δω κι από `κει σαν ένας “φτερωτός τυχοδιώκτης”. Κάπου κάπου βλέπουμε πολλούς μαζί να μάχονται για μερικά ψίχουλα. Κατά τα άλλα, οι σχέσεις των μελών της κοινότητας είναι “φιλικές” και “εγκάρδιες”.

Κάθε χρόνο, από τον Μάρτιο μέχρι τον Ιούλιο, κλωσούν 2, 3 ή 4 φορές. Το αρσενικό βοηθάει τη θηλυκιά στο κλώσημα των αυγών και στο τάισμα των νεοσσών. Οι γονείς τρέφουν τα μικρά τους με μεγάλες ποσότητες βλαβερών εντόμων. Αργότερα τα μικρά ταΐζονται με διάφορους σπόρους. Όταν τελειώνει η περίοδος της αναπαραγωγής, μετακινούνται στην εξοχή και στους κάμπους, γιατί εκεί βρίσκουν με ευκολία την τροφή τους.
Σε περίπτωση που τους επιτεθεί κάποιο αρπακτικό πουλί (Γεράκι ή Σαΐνι), πολλοί Σπουργίτες μαζί πετούν πάνω στο αρπακτικό και δεν το αφήνουν σε ησυχία με τις συχνές “ψευτοεπιθέσεις” τους, μέχρι που αυτό αναγκάζεται να υποχωρήσει.
Ο “μικρός αλήτης” με το ξεκούρδιστο και μονότονο τιτίβισμα, αξίζει όλη τη συμπάθειά μας, γιατί είναι μια νότα ευχάριστη μέσα στη δύσκολη καθημερινή ζωή, ιδιαίτερα στις πόλεις, που μας λείπει τόσο πολύ η φύση.