Όταν θέλω να μαλακώσει η ψυχή μου, να γεμίσει με ομορφιά, χρώματα, λουλούδια και ανθρώπινες ζεστές καλημέρες, ανηφορίζω προς την ΒΑ πλευρά της Ακρόπολης. Ανηφορίζω προς τα Αναφιώτικα.
Η αλήθεια είναι ότι λατρεύω τα Αναφιώτικα. Πολλές φορές όταν περπατώ κάτω από την Ακρόπολη, ανηφορίζω την Οδό Θρασύλλου και ανεβαίνω σιγά – σιγά προς την Ανάφη κάτω από την Ακρόπολη.
Από το εκκλησάκι του Αη Γιώργη του Βράχου και πέρα αρχίζουν τα Αναφιώτικα. Η μικρή εκκλησούλα κάτασπρη σαν νησιώτικη, χτισμένη από αρχαία μάρμαρα, βρίσκεται εδώ για να μας θυμίζει ότι βρισκόμαστε «σε κυκλαδίτικο νησί χωρίς θάλασσα», πνιγμένη στα γεράνια, στις τριαντταφυλλιές, στις μπουκαμβίλιες και στο αγιόκλιμα.
Αυτός ο μικρός συνοικισμός είναι μικρογραφία ενός μικροσκοπικού νησιού των νοτιοανατολικών Κυκλάδων, της Ανάφης. Το σημείο όπου χτίστηκαν τα Αναφιώτικα ήταν γνωστό σαν Μαύρες Πέτρες. Μικρά σπιτάκια, στριμωγμένα το ένα δίπλα και πάνω στο άλλο, παράθυρα γεμάτα χρώματα, πόρτες ορθάνοιχτες με μικρούς ανθόκηπους, γλάστρες με φρέζιες, τριανταφυλιές, γεράνια, γαριφαλιές, γαρδένιες, μπουκαμβίλιες, αρμπαρόριζες, ροδοδάφνες, αυλές κάτασπρες που μοσχοβολούν βασιλικό και γιασεμί μαζί.
Στα μέσα του 19ου αιώνα αρκετοί Αναφιώτες έρχονταν στην Αθήνα από το μακρινό νησί τους, για να εργαστούν στις οικοδομές και στα ανάκτορα του ‘Οθωνα. Η φήμη τους ήταν μεγάλη γιατί ήταν καλοί μάστορες και τίμιοι άνθρωποι.
Δύο τεχνήτες από την Ανάφη, από εκείνους που ήρθαν στην Αθήνα, ο Γ. Δαμίγος και ο Μ. Σιγάλας, σκέφτηκαν ότι τα ριζά του βράχου ήταν ο καλύτερος χώρος για να ζήσουν. Έτσι, διασκεύασαν το χώρο, έφτιαξαν τα σκαλάκια, και μέσα σε λίγο χρόνο ξεφύτρωσαν σαν μανιτάρια οι λευκές νησιώτικες κατοικίες τους. Σε ελάχιστο χρόνο και οι υπόλοιποι Αναφιώτες ήρθαν να στεγάσουν τα όνειρά τους σ’ αυτή τη γειτονιά.
Τα σύνορα του οικισμού προς τα ανατολικά είναι ο Άγιος Γεώργιος του Βράχου, ενώ προς τα δυτικά ο Άγιος Συμεών. Παλαιότερα, ο οικισμός αριθμούσε 300 περίπου άτομα. Σήμερα όμως, οι κάτοικοι δεν ξεπερνούν τους 40 και πολλά σπιτάκια έχουν αρχίσει να καταρρέουν από τη φθορά του χρόνου και την εγκατάλειψη.
Τ’ Αναφιώτικα είναι μνημείο λαϊκής αρχιτεκτονικής και πρέπει πάση θυσία να διαφυλαχθεί για τις επόμενες γενιές. Οι λιγοστοί κάτοικοι που απέμειναν, κάνουν υπεράνθρωπες προσπάθειες για να διατηρήσουν αυτή τη μοναδική κληρονομιά μας.
